威妥玛式拼音法.docx
《威妥玛式拼音法.docx》由会员分享,可在线阅读,更多相关《威妥玛式拼音法.docx(25页珍藏版)》请在冰点文库上搜索。
威妥玛式拼音法
威妥玛式拼音法
Wade-Gilesromanization
中国清末至1958年汉语拼音方案公布前,中国和国际上流行的中文拼音方案。
又称威妥玛-翟理斯式拼音。
T.F.威妥玛(1818~1895),英国人。
从1841年起在英国驻华使馆任职。
1871年升为英国驻华公使。
1883年回国。
1888年起在剑桥大学任教授,讲授汉语,直至1895年逝世。
威妥玛在华任职期间,使用他根据北京读书音制订的拉丁字母拼音方案给汉字注音。
这个方案以后被普遍用来拼写中国的人名、地名等,一般称为威妥玛式拼音。
威妥玛式拼音,虽然保持了接近英文拼法的一些特点,但是并不完全迁就英文的拼写习惯。
它的最大缺点是没有充分考虑汉语的语音特点,拘泥于国际习惯,沿袭了前人使用送气符号来表示声母的办法。
在实际应用中,送气符号常常被省略,因而造成很大的混乱。
汉语拼音—韦氏拼音对照表
简单回顾中国方块文字拼音的历程,大致经过了威妥玛拼音法、注音字母法和汉语拼音法。
威妥玛(SirThomasWade)是英国人,曾于19世纪末任英国驻华公使,参与八国联军镇压义和团运动。
此人以罗马字母为汉字注音,创立威氏拼音法。
后来H.A.Giles稍加修订,合称WG威氏拼音法(Wade-GilesSystem)。
此法被广泛应用于汉语人名地名的英译,影响较大。
注音字母法是民国初年黎锦熙等学者创制的。
当时一批学者倡导国语运动与汉字简化运动,呼吁简化汉字,给汉字注音。
1918年11月23日,北洋政府教育部公布注音字母表。
汉语拼音—韦氏拼音对照表
PinyintoWade-GilesConversionTable
a--a
ai--ai
an--an
ang--ang
ao--ao
ba--pa
bai--pai
ban--pan
bang--pang
bao--pao
bei--pei
ben--pen
beng--peng
bi--pi
bian--pien
biao--piao
bie--pieh
bin--pin
bing--ping
bo--po
bu--pu
ca--ts'a
cai--ts'ai
can--ts'an
cang--ts'ang
cao--ts'ao
ce--ts'e
cen--ts'en
ceng--ts'eng
cha--ch'a
chai--ch'ai
chan--ch'an
chang--ch'ang
chao--ch'ao
che--ch'e
chen--ch'en
cheng--ch'eng
chi--ch'ih
chong--ch'ung
chou--ch'ou
chu--ch'u
chuai--ch'uai
chuan--ch'uan
chuang--ch'uang
chui--ch'ui
chun--ch'un
chuo--ch'o
ci--tz'u
cong--ts'ung
cou--ts'ou
cu--ts'u
cuan--ts'uan
cui--ts'ui
cun--ts'un
cuo--ts'o
da--ta
dai--tai
dan--tan
dang--tang
dao--tao
de--te
deng--teng
di--ti
dian--tien
diao--tiao
die--tieh
ding--ting
diu--tiu
dong--tung
dou--tou
du--tu
duan--tuan
dui--tui
dun--tun
duo--to
e--o
en--en
er--erh
fa--fa
fan--fan
fang--fang
fei--fei
fen--fen
feng--feng
fo--fo
fou--fou
fu--fu
ga--ka
gai--kai
gan--kan
gang--kang
gao--kao
ge--ko
gen--ken
geng--keng
gong--kung
gou--kou
gu--ku
gua--kua
guai--kuai
guan--kuan
guang--kuang
gui--kuei
gun--kun
guo--kuo
ha--ha
hai--hai
han--han
hang--hang
hao--hao
he--ho
hei--hei
hen--hen
heng--heng
hong--hung
hou--hou
hu--hu
hua--hua
huai--huai
huan--huan
huang--huang
hui--hui
hun--hun
huo--huo
ji--chi
jia--chia
jian--chien
jiang--chiang
jiao--chiao
jie--chieh
jin--chin
jing--ching
jiong--chiung
jiu--chiu
ju--chü
juan--chüan
jue--chüeh
jun--chün
ka--k'a
kai--k'ai
kan--k'an
kang--k'ang
kao--k'ao
ke--k'o
ken--k'en
keng--k'eng
kong--k'ung
kou--k'ou
ku--k'u
kua--k'ua
kuai--k'uai
kuan--k'uan
kuang--k'uang
kui--k'uei
kun--k'un
kuo--k'uo
lü--lü
la--la
lai--lai
lan--lan
lang--lang
lao--lao
le--le
lei--lei
leng--leng
li--li
lian--lien
liang--liang
liao--liao
lie--lieh
lin--lin
ling--ling
liu--liu
long--lung
lou--lou
lu--lu
luan--luan
luan--lüan
lue--lüeh
lun--lun
luo--lo
ma--ma
mai--mai
man--man
mang--mang
mao--mao
mei--mei
men--men
meng--meng
mi--mi
mian--mien
miao--miao
mie--mieh
min--min
ming--ming
miu--miu
mo--mo
mou--mou
mu--mu
nü--nü
na--na
nai--nai
nan--nan
nang--nang
nao--nao
nei--nei
nen--nen
neng--neng
ni--ni
nian--nien
niang--niang
niao--niao
nie--nieh
nin--nin
ning--ning
niu--niu
nong--nung
nou--nou
nu--nu
nuan--nuan
nue--nüeh
nuo--no
ou--ou
pa--p'a
pai--p'ai
pan--p'an
pang--p'ang
pao--p'ao
pei--p'ei
pen--p'en
peng--p'eng
pi--p'i
pian--p'ien
piao--p'iao
pie--p'ieh
pin--p'in
ping--p'ing
po--p'o
pou--p'ou
pu--p'u
qi--ch'i
qia--ch'ia
qian--ch'ien
qiang--ch'iang
qiao--ch'iao
qie--ch'ieh
qin--ch'in
qing--ch'ing
qiong--ch'iung
qiu--ch'iu
qu--ch'ü
quan--ch'üan
que--ch'üeh
qun--ch'ün
ran--jan
rang--jang
rao--jao
re--je
ren--jen
reng--jeng
ri--jih
rong--jung
rou--jou
ru--ju
ruan--juan
rui--jui
run--jun
ruo--jo
sa--sa
sai--sai
san--san
sang--sang
sao--sao
se--se
sen--sen
seng--seng
sha--sha
shai--shai
shan--shan
shang--shang
shao--shao
she--she
shen--shen
sheng--sheng
shi--shih
shou--shou
shu--shu
shua--shua
shuai--shuai
shuan--shuan
shuang--shuang
shui--shui
shun--shun
shuo--shuo
si--ssu
song--sung
sou--sou
su--su
suan--suan
sui--sui
sun--sun
suo--so
ta--t'a
tai--t'ai
tan--t'an
tang--t'ang
tao--t'ao
te--t'e
teng--t'eng
ti--t'i
tian--t'ien
tiao--t'iao
tie--t'ieh
ting--t'ing
tong--t'ung
tou--t'ou
tu--t'u
tuan--t'uan
tui--t'ui
tun--t'un
tuo--t'o
wa--wa
wai--wai
wan--wan
wang--wang
wei--wei
wen--wen
weng--weng
wo--wo
wu--wu
xi--hsi
xia--hsia
xian--hsien
xiang--hsiang
xiao--hsiao
xie--hsieh
xin--hsin
xing--hsing
xiong--hsiung
xiu--hsiu
xu--hsü
xuan--hsüan
xue--hsüeh
xun--hsün
ya--ya
yai--yai
yan--yen
yang--yang
yao--yao
ye--yeh
yi--i
yin--yin
ying--ying
yo--yo
yong--yung
you--yu
yu--yü
yuan--yüan
yue--yüeh
yun--yün
za--tsa
zai--tsai
zan--tsan
zang--tsang
zao--tsao
ze--tse
zei--tsei
zen--tsen
zeng--tseng
zha--cha
zhai--chai
zhan--chan
zhang--chang
zhao--chao
zhe--che
zhen--chen
zheng--cheng
zhi--chih
zhong--chung
zhou--chou
zhu--chu
zhua--chua
zhuai--chuai
zhuan--chuan
zhuang--chuang
zhui--chui
zhun--chun
汉字拼音常用有两种,一种是普通话注音的拼法,还有一种就是威妥玛式(WadeSystem)拼法。
所谓威妥玛式拼法,是1867年英国驻华外交官威妥玛(ThomasF.Wade)制定的一套汉字英文注音方案,后来逐步成为通用的英文拼写中国地名、姓氏的专用拼写法;而普通话注音的拼法则是国务院1978年发布“国务院批转关于改用汉语拼音方案作为我国人名地名罗马字母拼写法的统一规范的报告”后开始执行的。
现在国内用汉语拼音来标注地名和姓氏已经很普遍了,但在港台,以及英语国家,基本上还都是采用威妥玛式拼法居多。
大家随便搜搜台湾网站关于“福州”的拼法,就会看到清一色的全部都是“fuchou”;除了福州以外,青岛拼成“Tsingtao”,张曼玉拼做“MaggieCheung”,用的都是威妥玛式拼法。
百家姓
具体包含的姓
你A:
艾--Ai安--Ann/An
敖--Ao
B:
巴--Pa白--Pai
包/鲍--Paul/Pao班--Pan
贝--Pei毕--Pih
卞--Bein卜/薄--Po/Pu
步--Poo百里--Pai-li
C:
蔡/柴--Tsia/Choi/Tsai曹/晁/巢--Chao/Chiao/Tsao
岑--Cheng崔--Tsui
查--Cha常--Chiong
车--Che陈--Chen/Chan/Tan
成/程--Cheng池--Chi
褚/楚--Chu淳于--Chwen-yu
D:
戴/代--Day/Tai邓--Teng/Tang/Tung
狄--Ti刁--Tiao
丁--Ting/T董/东--Tung/Tong
窦--Tou杜--To/Du/Too
段--Tuan端木--Duan-mu
东郭--Tung-kuo东方--Tung-fang
E:
F:
范/樊--Fan/Van房/方--Fang
费--Fei冯/凤/封--Fung/Fong
符/傅--Fu/Foo
G:
盖--Kai甘--Kan
高/郜--Gao/Kao葛--Keh
耿--Keng弓/宫/龚/恭--Kung
勾--Kou古/谷/顾--Ku/Koo
桂--Kwei管/关--Kuan/Kwan
郭/国--Kwok/Kuo公孙--Kung-sun
公羊--Kung-yang公冶--Kung-yeh
谷梁--Ku-liang
H:
海--Hay韩--Hon/Han
杭--Hang郝--Hoa/Howe
何/贺--Ho桓--Won
侯--Hou洪--Hung
胡/扈--Hu/Hoo花/华--Hua
宦--Huan黄--Wong/Hwang
霍--Huo皇甫--Hwang-fu
呼延--Hu-yen
I:
J:
纪/翼/季/吉/嵇/汲/籍/姬--Chi居--Chu
贾--Chia翦/简--Jen/Jane/Chieh
蒋/姜/江/--Chiang/Kwong焦--Chiao
金/靳--Jin/King景/荆--King/Ching
讦--Gan
K:
阚--Kan康--Kang
柯--Kor/Ko孔--Kong/Kung
寇--Ker蒯--Kuai
匡--Kuang
L:
赖--Lai蓝--Lan
郎--Long劳--Lao
乐--Loh雷--Rae/Ray/Lei
冷--Leng黎/郦/利/李--Lee/Li/Lai/Li
连--Lien廖--Liu/Liao
梁--Leung/Liang林/蔺--Lim/Lin
凌--Lin柳/刘--Liu/Lau
龙--Long楼/娄--Lou
卢/路/陆鲁--Lu/Loo伦--Lun
罗/骆--Loh/Lo/Law/Lam/Rowe吕--Lui/Lu
令狐--Lin-hoo
M:
马/麻--Ma麦--Mai/Mak
满--Man/Mai毛--Mao
梅--Mei孟/蒙--Mong/Meng
米/宓--Mi苗/缪--Miau/Miao
闵--Min穆/慕--Moo/Mo
莫--Mok/Mo万俟--Moh-chi
慕容--Mo-yung
N:
倪--Nee甯--Ning
聂--Nieh牛--New/Niu
农--Long南宫--Nan-kung
O:
欧/区--Au/Ou欧阳--Ou-yang
P:
潘--Pang/Pan庞--Pang
裴--Pei/Bae彭--Phang/Pong
皮--Pee平--Ping
浦/蒲--Poo濮阳--Poo-yang
Q:
祁/戚/齐--Chi/Chyi/Chi/Chih钱--Chien
乔--Chiao/Joe秦--Ching
裘/仇/邱--Chiu屈/曲/瞿--Chiu/Chu
R:
冉--Yien饶--Yau
任--Jen/Yum容/荣--Yung
阮--Yuen芮--Nei
S:
司--Sze桑--Sang
沙--Sa邵--Shao
单/山--San尚/商--Sang/Shang
沈/申--Shen盛--Shen
史/施/师/石--Shih/Shi苏/宿/舒--Sue/Se/Soo/Hsu
孙--Sun/Suen宋--Song/Soung
司空--Sze-kung司马--Sze-ma
司徒--Sze-to单于--San-yu
上官--Sang-kuan申屠--Shen-tu
T:
谈--Tan汤/唐--Town/Towne/Tang
邰--Tai谭--Tan/Tam
陶--Tao藤--Teng
田--Tien童--Tung
屠--Tu澹台--Tan-tai
拓拔--Toh-bah
U:
V:
W:
万--Wan王/汪--Wong
魏/卫/韦--Wei温/文/闻--Wen/Chin/Vane/Man
翁--Ong吴/伍/巫/武/邬/乌--Wu/NG/Woo
X:
奚/席--Hsi/Chi夏--Har/Hsia/(Summer)
肖--Shaw/Siu/Hsiao项/向--Hsiang
解/谢--Tse/Shieh辛--Hsing
刑--Hsing熊--Hsiung/Hsiun
许/徐/荀--Shun/Hui/Hsu宣--Hsuan
薛--Hsueh西门--See-men
夏侯--Hsia-hou轩辕--Hsuan-yuen
Y:
燕/晏/阎/严/颜--Yim/Yen杨/羊/养--Young/Yang
姚--Yao/Yau叶--Yip/Yeh/Yih
伊/易/羿--Yih/E殷/阴/尹--Yi/Yin/Ying
应--Ying尤/游--Yu/You
俞/庾/于/余/虞/郁/余/禹--Yue/Yu袁/元--Yuan/Yuen
岳--Yue云--Wing
尉迟--Yu-chi宇文--Yu-wen
Z:
藏--Chang曾/郑--Tsang/Cheng/Tseng
訾--Zi宗--Chung
左/卓--Cho/Tso翟--Chia
詹--Chan甄--Chen
湛--Tsan张/章--Cheung/Chang
赵/肇/招--Chao/Chiu/Chiao/Chioa周/邹--Chau/Chou/Chow
钟--Chung祖/竺/朱/诸/祝--Chu/Chuh
庄--Chong钟离--Chung-li
邮政式拼音是一个以拉丁字母拼写中国地名的系统。
始于晚清,1906年春季于上海举行的帝国邮电联席会议通过其使用。
1912年中华民国成立之后继续使用邮政式拼音,因此它是20世纪上半叶西方国家拼写中国地名时最常用的系统。
中华人民共和国成立之后,在大陆地区邮政式拼音逐渐被汉语拼音取代。
邮政式拼音以威妥玛拼音为根据,不过采用一些已经普及化的地名拼法。
此外,一些地方使用当地方言或古音来拼写其地名。
邮政式拼音与威妥玛拼音的主要差别有:
•不使用变音符号
•Chi(ㄐ)、ch'i(ㄑ)、hsi(ㄒ)(汉语拼音里的ji、qi、xi)以tsi、tsi、si或ki、ki、hi表示,视其自尖音或团音演变而定。
(尖音团音是另外的复杂故事。
)如:
oPeking(北京;威妥玛拼音:
Pei-ching)
oTientsin(天津;威妥玛拼音:
T'ien-chin)
oTsinan(济南;威妥玛拼音:
Chi-nan)
•威妥玛拼音里的u在邮政式拼音里是w,除非u在该音节里是唯一的元音:
oAnkwo(安国;威妥玛拼音:
An-kuo)
oChinchow(锦州;威妥玛拼音:
Chin-chou)
•广东、广西及福建的地名拼法以当地方言如客家话、粤语、闽语等为准:
oAmoy(厦门;威妥玛拼音:
Hsia-men)
oSwatow(汕头;威妥玛拼音:
Shan-t'ou)
oQuemoy(金门;威妥玛拼音:
Chin-men)
•已经普及化的拼法如通商口岸的西洋名字得以保留:
oCanton(广州;威妥玛拼音:
Kuang-chou)
这也是为什么"京"都拼成"king"的原因。
但是想来,中西交流已久,Peking,Nanking这些拼法应该早在1906之前几百年就应该出现了,所以理论上应该是后来发明的拼音规则去符合既定的拼音才对。
但Peking,Nanking的king明显不像国语。
(国语似乎没有发king的音的字)。
所以我看到有数据写到。
Peking,Nanking的来源,来自数百年前,西方人刚刚来东方的时候,被限制在中国南方做生意,所以接触的是中国南方的人,接触到的语言是中国南方的方言。
因此,地名的翻译,也很多就不是从官话的音,而是从中国南方方言的音,特别是广东话的音,翻成洋文。
北京,在国语中发成[pejʧiŋ],但在广东话中发成[pakkiŋ]。
可能先从[pakkiŋ]转成法语的Pékin,之后再转成英文的Peking。
另外一种说法是,现在国语的音有经过转换。
以前许多发[k]的音在国语中都转成[ʧ].(为什么要转,